Ίσως, το πιο σημαντικό σημείο καμπής, που αναφέρεται στην Ιστορία, είναι η διάβαση του Ρουβίκωνα ποταμού. Ο Σουητώνιος αναφέρει: "Φτάνοντας ο Καίσαρας με τα στρατεύματά του στις όχθες του Ρουβίκωνα ποταμού σταμάτησε για λίγο και, επεξεργαζόμενος στο μυαλό του τη σπουδαιότητα του βήματος που ήταν έτοιμος να κάνει, γύρισε στους στρατιώτες του και είπε: <<Υπάρχει ακόμη χρόνος να κάνουμε πίσω. Αν,όμως, περάσουμε αυτή τη μικρή γέφυρα, το μόνο που μας μένει είναι να πολεμήσουμε με τα όπλα μας>>".
Αυτή ήταν μια εξαιρετικά συγκινητική στιγμή. Και όλα τα συμβάντα, μικρά και μεγάλα, που είχε ζήσει ο Καίσαρας μέχρι εκείνη τη στιγμή τον είχαν οδηγήσει σε αυτό το σημείο, βήμα βήμα, κρίκο κρίκο. Αυτός ήταν ο τελευταίος κρίκος, απλά ο τελευταίος, και δεν ήταν καθόλου πιο σημαντικός από τους άλλους. Βλέποντάς τον ,όμως, μέσα από την πυκνή ομίχλη της φαντασίας μας, μας φαίνεται τόσο μεγάλος όσο και η τροχιά του Ποσειδώνα.
Εσείς, ο αναγνώστης, έχετε προσωπικά ενδιαφέρον γι' αυτό τον κρίκο, το ίδιο και γω, το ίδιο και όλη η ανθρωπότητα. Ήταν ένας από τους κρίκους της αλυσίδας της ζωής σας, ένας από τους κρίκους της δικής μου αλυσίδας. Μπορούμε να περιμένουμε τώρα, με κομμένη την ανάσα, όση ώρα ο Καίσαρας σκέφτεται. Η μοίρα σας και η μοίρα μου καθορίζονται από την απόφασή του.
Κι ενώ ο Καίσαρας δίσταζε, συνέβη το εξής: Ένας άνθρωπος, με ευγενικό παράστημα και όμορφη θωριά, εμφανίστηκε εκεί κοντά να κάθεται και να παίζει αυλό. Όταν βοσκοί και στρατιώτες πλησίασαν να τον ακούσουν, εκείνος άρπαξε μια σάλπιγγα από έναν από αυτούς, έτρεξε προς το ποτάμι και, σαλπίζοντας ένα εμβατήριο, πέρασε απέναντι. Μετά από αυτό, ο Καίσαρας αναφώνησε: " Ας πάμε. Οι οιωνοί των θεών και η ατιμία των εχθρών μας καλούν. Ο κύβος ερρίφθη."
Κι έτσι πέρασε απέναντι και άλλαξε το μέλλον όλης της ανθρωπότητας για πάντα. Αλλά και αυτός ο άγνωστος ήταν ένας κρίκος στην αλυσίδα της ζωής του Καίσαρα και σημαντικός, μάλιστα. Δε γνωρίζουμε το όνομά του, δεν ξανακούστηκε τίποτε γι' αυτόν.Ο ρόλος του ήταν δευτερεύων, εμφανίζεται σαν ένα τυχαίο γεγονός. Δεν ήταν, όμως, καθόλου τυχαίος. Ήταν εκεί, γιατί έτσι όριζε η δική του αλυσίδα της ζωής, για να σημάνει το συγκλονιστικό εμβατήριο που θα έκανε τον Καίσαρα να αποφασίσει και μετά να περάσει για πάντα, σαλπίζοντας, στους διαδρόμους της Ιστορίας.
Αν δεν βρισκόταν εκεί ο άγνωστος! Βρισκόταν όμως. Κι ο Καίσαρας διέσχισε τον ποταμό. Και με τι αποτελέσματα! Τόσο σπουδαία γεγονότα, καθένα από αυτά ένας κρίκος στην αλυσίδα της ζωής της ανθρωπότητας, καθένα από αυτά να επιφέρει το επόμενο, και το επόμενο το μεθεπόμενο, κοκ: η κατάρρευση μιας δημοκρατίας, η ίδρυση μιας αυτοκρατορίας. Η παρακμή μιας αυτοκρατορίας, η γέννηση του Χριστιανισμού μέσα από ερείπιά της, η εξάπλωση της θρησκείας σε άλλα μέρη - κτλ: κρίκο τον κρίκο, την προκαθορισμένη ώρα επήλθε η ανακάλυψη της Αμερικής, η οποία αποτέλεσε και αυτή έναν κρίκο στην αλυσίδα. Η αμερικανική επανάσταση επίσης. Το ίδιο και η εισροή των Άγγλων και των άλλων μεταναστών. Η πορεία τους προς τη Δύση ( συμπεριλαμβανομένων και των προγόνων μου). Η εγκατάσταση ορισμένων από αυτούς στο Μιζούρι - πορεία που κατέληξε σε μένα. Γιατί εγώ ήμουν ένα από τα αναπόφευκτα αποτελέσματα της διάβασης του Ρουβίκωνα ποταμού. Αν ο άγνωστος δεν είχε σαλπίσει, αλλά είχε μείνει μακρυά ( πράγμα αδύνατο, γιατί ήταν ένας προκαθορισμένος κρίκος ) ο Καίσαρας δε θα είχε περάσει απέναντι. Τι θα συνέβαινε σε αυτή την περίπτωση, δε θα το μάθουμε ποτέ. Το μόνο που ξέρουμε είναι ότι δε θα συνέβαιναν όλα όσα συνέβησαν. Φυσικά, τα γεγονότα που συνέβησαν μετά από τη στιγμή εκείνη, θα μπορούσαν να είχαν αντικατασταθεί από άλλα, εξίσου θαυμαστά γεγονότα, η φύση, όμως, και τα αποτελέσματά τους θα μας είναι για πάντα άγνωστα. Αυτό όμως που με ενδιαφέρει εμένα προσωπικά, είναι ότι δε θα ήμουν εδώ, τώρα, αλλά θα ήμουν κάπου αλλού. Ίσως και να ήμουν μαύρος - ποιος ξέρει; Λοιπόν, χαίρομαι που ο Καίσαρας πέρασε τον ποταμό, και μάλιστα του είμαι ειλικρινά και εξαιρετικά ευγνώμων, παρόλο που αυτό το θέμα δεν το είχα ξανασκεφτεί μέχρι τώρα.

Για μένα, το πιο σημαντικό γνώρισμα της ζωής μου είναι η λογοτεχνία. Ασχολούμαι επαγγελματικά με τη λογοτεχνία για πάνω από 40 χρόνια. Υπήρξαν πολλά σημεία καμπής στη ζωή μου, αλλά αυτό που αποτέλεσε τον τελευταίο κρίκο στην αλυσίδα που είχε ως στόχο να με μυήσει στους κόλπους της λογοτεχνίας είναι ο πιο προφανής κρίκος. Επειδή είναι ο τελευταίος. Δεν είναι πιο σημαντικός από τους προηγούμενους. Όλοι οι άλλοι κρίκοι περνούν απαρατήρητοι. Όλοι, εκτός από τη διάβαση του Ρουβίκωνα ποταμού. Ως παράγοντες όμως που συνέβαλαν στο να με κάνουν άνθρωπο των γραμμάτων, είναι όλοι τους εξίσου σημαντικοί, συμπεριλαμβανομένου και του κρίκου του Ρουβίκωνα.
Ξέρω πώς έγινα τελικά άνθρωπος των γραμμάτων, και θα σας πω τα βήματα που οδήγησαν σε αυτό το σημείο.
Η διάβαση του Ρουβίκωνα δεν είναι ο πρώτος κρίκος ούτε καν ο πιο πρόσφατος. Θα έπρεπε να πάω πολλά χρόνια πίσω, πριν εκείνη τη μέρα του Καίσαρα, για να βρω τον πρώτο κρίκο. Για να κάνω οικονομία στο χώρο θα πάω μόνο μερικές δεκαετίες πίσω και θα ξεκινήσω με ένα συμβάν της παιδικής μου ηλικίας. Όταν ήμουν 12,5 χρονών, ο πατέρας μου πέθανε. Αυτό συνέβη την Άνοιξη. Το Καλοκαίρι ήρθε φέρνοντας μαζί του μια επιδημία ιλαράς. Για ένα διάστημα πέθαινε σχεδόν ένα παιδί κάθε μέρα. Το χωριό είχε παραλύσει από το φόβο, την απελπισία και την απογοήτευση. Όσα παιδιά δεν τα είχε χτυπήσει η επιδημία, τα φυλάκιζαν στα σπίτια τους για να μην κολλήσουν κι αυτά την αρρώστια. Στα σπίτια δεν υπήρχαν χαρούμενα πρόσωπα, δεν υπήρχε μουσική. Αντί για τραγούδια και φωνές ακούγονταν επιβλητικοί ύμνοι και προσευχές. Δεν επιτρέπονταν οι σκανδαλιές, οι θόρυβοι, τα γέλια, οι συγγενείς πηγαινοέρχονταν σιωπηλά, στις μύτες των ποδιών, σαν φαντάσματα. Ήμουν φυλακισμένος. Η ψυχή μου είχε βουλιάξει σε αυτή την ανυπόφορη μελαγχολία και στο φόβο. Που και που, κάθε μέρα και κάθε νύχτα, με έπιανε ένα ξαφνικό τρέμουλο και σκεφτόμουν: "Ορίστε! Κόλλησα και 'γω! Θα πεθάνω!". Η ζωή κάτω από τις άθλιες αυτές συνθήκες, δεν άξιζε ούτε δεκάρα, και στο τέλος αποφάσισα να κολλήσω και εγώ την αρρώστια και να την ξεπεράσω με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο. Δραπέτευσα από το σπίτι και πήγα στο σπίτι του γείτονά μας, του οποίου ο γιος και σύντροφός μου στα παιχνίδια ήταν πολύ σοβαρά άρρωστος. Όταν μου δόθηκε η ευκαιρία, γλίστρησα στο δωμάτιό του και ξάπλωσα μαζί του στο κρεβάτι. Με ανακάλυψε η μητέρα μου, η οποία με έστειλα πάλι πίσω στη φυλακή μου. Είχα όμως κολλήσει, και αυτό δεν μπορούσαν να μου το πάρουν. Κόντεψα να πεθάνω. Όλο το χωριό ενδιαφέρθηκε και ανησύχησε για την κατάστασή μου, και ρωτούσε καθημερινά να μάθει νέα μου. Κι όχι μόνο μια φορά τη μέρα, αλλά πολλές φορές. Όλοι πίστευαν πως θα πέθαινα. Τη 14η μέρα, όμως, τα πράγματα άλλαξαν προς το χειρότερο, και απογοητεύτηκαν πολύ. Αυτό ήταν ένα σημείο καμπής στη ζωή μου ( ο κρίκος υπ' αριθμόν 1). Γιατί, όταν έγινα καλά, η μητέρα μου διέκοψε τη σχολική μου σταδιοδρομία και με έστειλε να μαθητεύσω πλάι σε έναν τυπογράφο. Είχε κουραστεί να με προσέχει από τις κακοτοπιές και η περιπέτειά μου με την ιλαρά την έκανε να αποφασίσει να με εμπιστευτεί σε πιο έμπειρα χέρια από τα δικά της.
Έγινα τυπογράφος, κι άρχισα να προσθέτω τον ένα κρίκο μετά τον άλλο στην αλυσίδα που θα με οδηγούσε στο επάγγελμα του λογοτέχνη. Ήταν ένας μακρύς δρόμος, αλλά τότε δεν ήταν δυνατό να το ξέρω αυτό. Και, καθώς δεν ήξερα πού οδηγούσε, ούτε καν ότι οδηγούσε κάπου, με άφηνε αδιάφορο. Αλλά με ικανοποιούσε κιόλας.
Ο νεαρός τυπογράφος περιπλανιέται πολύ, ψάχνοντας και βρίσκοντας δουλειές. Και ξαναψάχνοντας, όταν το απαιτεί η ανάγκη. Η ανάγκη είναι μια περίσταση. Η Περίσταση είναι το αφεντικό του ανθρώπου - και όταν η Περίσταση απαιτεί, ο άνθρωπος πρέπει να υπακούσει. Μπορεί να το διαπραγματευτεί το θέμα, αυτό είναι προνόμιό του, όπως το κάθε σώμα που πέφτει έχει το σεβαστό προνόμιο να κάτσει να το διαπραγματευτεί με την έλξη της βαρύτητας- αλλά και πάλι δε θα βγει τίποτα. Πρέπει να υπακούσει. Περιπλανήθηκα για δέκα χρόνια με οδηγό και δικτάτορά μου την Περίσταση και στο τέλος κατέληξα στην πόλη της Αϊόβα, όπου και έμεινα για αρκετούς μήνες. Ένα από τα βιβλία που τράβηξαν το ενδιαφέρον μου εκείνη την εποχή μιλούσε για τον Αμαζόνιο. Ο ταξιδιώτης αφηγούνταν μια σαγηνευτική ιστορία για το μακρύ ταξίδι του στο μεγάλο ποτάμι, από την Πάρα μέχρι την Μαδέιρα, μέσα στα βάθη μιας μαγευτικής χώρας, μιας χώρας πλούσιας σε τροπικά θαύματα, μιας ρομαντικής χώρας όπου όλα τα πουλιά, τα λουλούδια και τα ζώα, τα είχαμε ξανασυναντήσει μόνο στα μουσεία και όπου ο αλιγάτορας και ο κροκόδειλος έμοιαζαν να είναι τόσο πολύ σαν στο σπίτι τους, που θα 'λεγε κανείς ότι ζούσαν στο ζωολογικό κήπο. Επίσης, διηγούνταν μια παράξενη ιστορία σχετικά με την κόκα, ένα φυτικό προϊόν με θαυμαστές ιδιότητες, βεβαιώνοντας ότι ήταν τόσο θρεπτικό και δυναμωτικό που οι ιθαγενείς των βουνών της περιοχής της Μαδέιρα πηγαινοέρχονταν πάνω κάτω στους λόφους όλη μέρα, αρκούμενοι σε μια πρέζα κόκας σε σκόνη, και δε χρειάζονταν κανενός άλλου είδους τροφής.

Απολύθηκα από τη δουλειά μου επιθυμώντας διακαώς να κατέβω τον Αμαζόνιο. Επιθυμούσα επίσης να ασχοληθώ με το εμπόριο κόκας σε όλο τον κόσμο. Για μήνες ολόκληρους ονειρευόμουν το ίδιο όνειρο, και προσπαθούσα να βρω τρόπους να φθάσω στην Πάρα και να στήσω αυτή την εξαίσια επιχείρηση προς όφελος του ανυποψίαστου πλανήτη. Μάταια όμως. Ένας άνθρωπος μπορεί να σχεδιάζει όσο θέλει, αλλά δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να συμβεί κάτι μέχρι να εμφανιστεί η Περίσταση, αυτή η ταχυδακτυλουργός και να πάρει το θέμα από τα χέρια του. Επιτέλους, η Περίσταση ήρθε να με βοηθήσει. Να τι συνέβη: η Περίσταση, βοηθώντας ή βλάπτοντας κάποιον άλλον άνθρωπο, τον έκανε να χάσει 50 δολλάρια στο δρόμο, και βοηθώντας ή βλάπτοντας εμένα, με έκανε να τα βρω. Γνωστοποίησα με αγγελία στις εφημερίδες το ποσό που εόχα βρει, και την ίδια μέρα έφυγα για τον Αμαζόνιο. Αυτό ήταν άλλο ένα σημείο καμπής στη ζωή μου, άλλος ένας κρίκος.
Θα μπορούσε ποτέ η Περίσταση να διατάξει έναν άλλο κάτοικο αυτής της πόλης να πάει στον Αμαζόνιο, να ανοίξει μια επιχείρηση εξαγωγής κόκας σε όλο τον κόσμο με κεφάλαιο 50 δολλαρίων, και αυτός ο άλλος να την υπακούσει; Όχι, μόνον εγώ μπορούσα να το κάνω αυτό. Υπήρχαν πολλοί τρελοί στην πόλη, μάτσο, αλλά δεν ήταν σαν κι εμένα. Εγώ ήμουν μοναδικός στο είδος μου. Η Περίσταση είναι ισχυρή, αλλά δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα μόνη της. Χρειάζεται συνέταιρο. Συνέταιρός της είναι η Ιδιοσυγκρασία του ανθρώπου, η φυσική του τοποθέτηση απέναντι στα πράγματα. Η Ιδιοσυγκρασία του ανθρώπου δεν αποτελεί ανακάλυψή του. Γεννιέται μέσα του, κι ο άνθρωπος δεν έχει εξουσία πάνω της, ούτε είναι υπεύθυνος για τις πράξεις τις. Δεν μπορεί να την αλλάξει, τίποτε δεν μπορεί να την αλλάξει, τίποτε δεν μπορεί να την τροποποιήσει παρά μόνο προσωρινά. Δε θα μείνει όμως τροποποιημένη. Είναι κάτι το μόνιμο, το σταθερό, όπως το χρώμα των ματιών και το σχήμα των αυτιών ενός ανθρώπου: τα μπλε μάτια γίνονται γκρίζα κάτω από ορισμένο φως, επανέρχονται όμως στο φυσικό τους χρώμα όταν ο φωτισμός ξαναγίνει φυσιολογικός.
Μια περίσταση μπορεί να καταπιέσει έναν άνθρωπο, κάποιον άλλο, όμως, διαφορετικής ιδιοσυγκρασίας, να μην τον
επηρεάσει καθόλου. Αν η Περίσταση είχε ρήξη το χαρτονόμισμα στο δρόμο του
Καίσαρα, η δική του Ιδιοσυγκρασία δεν θα τον είχε κάνει να κινήσει για τον
Αμαζόνιο. Η Ιδιοσυγκρασία του θα τον είχε αναγκάσει να κάνει κάτι με αυτά τα
χρήματα, όχι όμως να φύγει για τον Αμαζόνιο. Ίσως να τον είχε κάνει να
γνωστοποιήσει το ποσό που είχε βρει, και μετά να περιμένει. Δεν μπορούμε να
ξέρουμε. Επίσης, θα μπορούσε να τον είχε κάνει να φύγει για τη Νέα Υόρκη και να
ασχοληθεί με την πολιτική με αποτέλεσμα, όταν θα ερχόταν η ώρα του Τουήντ, αυτός
να μην έχει τίποτε άλλο πια να μάθει.
Λοιπόν, η Περίσταση
μου παρείχε το κεφάλαιο, η δε Ιδιοσυγκρασία μου έδειξε πώς να το διαχειριστώ. Μερικές
φορές η Ιδιοσυγκρασία είναι γαϊδουρινή. Στην περίπτωση αυτή, γάιδαρος είναι και
ο κάτοχός της, και τέτοιος θα παραμείνει. Η εκπαίδευση, η εμπειρία, οι
συναναστροφές μπορεί προσωρινά να εξυψώσουν τον άνθρωπο τόσο πολύ, που οι άλλοι
να νομίσουν πως είναι μουλάρι, αλλά κάνουν λάθος. Φαινομενικά, προσωρινά, είναι
μουλάρι, αλλά κατά βάθος είναι και θα παραμείνει γάιδαρος.
Από τη φύση μου ήμουν
άνθρωπος που κάνει πράγματα. Πρώτα τα κάνει και μετά τα σκέφτεται. Έτσι,
ξεκίνησα για τον Αμαζόνιο χωρίς να σκέφτομαι, χωρίς να κάνω ερωτήσεις. Αυτό
συνέβη πριν από 50 τουλάχιστον χρόνια. Σε όλο αυτό το διάστημα η ιδιοσυγκρασία
μου δεν άλλαξε ούτε σταλιά. Τιμωρήθηκα πολλές φορές, και μάλιστα πικρά, επειδή
πρώτα ενεργούσα και έπειτα σκεφτόμουν, τα βάσανά μου όμως αυτά δε μου έγιναν μάθημα.
Εξακολουθώ να κάνω ότι προστάζει η περίσταση και η Ιδιοσυγκρασία και να
σκέφτομαι μετά. Όποτε σκέφτομαι αυτά τα πράγματα, ακόμα και οι κουφοί μπορούν
να ακούσουν τις σκέψεις μου.
Πήγα μέσω Σινσινάτι, Οχάιο και Μισσισσιππή. Σκοπός μου ήταν
να φτάσω στη Νέα Ορλεάνη και από εκεί να πάρω το πλοίο για την Πάρα. Στη Νέα
Ορλεάνη ρώτησα και έμαθα ότι δεν υπήρχε πλοίο για την Πάρα. Πληροφορήθηκα
μάλιστα ότι από εκεί δεν έφευγε ποτέ πλοίο για την Πάρα. Κάθισα να σκεφτώ. Ένας
αστυνομικός με ρώτησε τι έκανα και εγώ του είπα. Με έδιωξε, λέγοντάς μου ότι αν
με ξαναέπιανε να σκέφτομαι σε δημόσιο χώρο, θα με έκλεινε μέσα.
Λίγες μέρες αργότερα,
είχα ξεμείνει από λεφτά. Και τότε, εμφανίστηκε η Περίσταση με άλλο ένα σημείο καμπής
στη ζωή μου, άλλον ένα κρίκο. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μου, είχα γνωρίσει
έναν πλοηγό. Τον παρακάλεσα να μου μάθει το ποτάμι και κείνος δέχτηκε. Έγινα
πλοηγός.
Αργότερα, η Περίσταση ξαναεμφανίστηκε, φέρνοντας αυτή τη
φορά μαζί της τον εμφύλιο πόλεμο, με σκοπό να με ωθήσει ένα-δυο βήματα πιο
κοντά στο επάγγελμα του λογοτέχνη. Τα δρομολόγια των ποταμόπλοιων σταμάτησαν,
οι οικονομικοί μου πόροι στέρεψαν.
Η Περίσταση ήρθε να με σώσει φέρνοντας μαζί της ένα νέο
σημείο καμπής στη ζωή μου και ένα νέο κρίκο, ο αδελφός μου είχε διοριστεί
γραμματέας στη νέα πολιτεία της Νεβάδα και με προσκάλεσε να πάω μαζί του και να
τον βοηθήσω στη δουλειά του. Δέχτηκα.
Στη Νεβάδα, η Περίσταση με κόλλησε τον πυρετό του χρυσού και
πήγα στα ορυχεία, για να βγάλω μια περιουσία. Έτσι νόμιζα, αλλά η Περίσταση δεν
είχε αυτό κατά νου. Αυτό που είχε κατά νου ήταν να με σπρώξει άλλο ένα βήμα πιο
κοντά στη λογοτεχνία. Για το κέφι μου, έγραφα αρθράκια για την Enterprice της Βιρτζίνια.
Δε γίνεται να είσαι δέκα χρόνια τυπογράφος , δίχως να έχεις τυπώσει στρέμματα
ολόκληρα καλής και κακής λογοτεχνίας, μαθαίνοντας έτσι, ασυνείδητα στην αρχή,
συνειδητά αργότερα, να κάνεις το διαχωρισμό μεταξύ των δύο αυτών ειδών, όσο σου
επιτρέπει η νοημοσύνη σου. Παράλληλα, δε, αποκτάς ασυνείδητα αυτό που
ονομάζουμε στυλ. Μια από τις προσπάθειές μου προκάλεσε το ενδιαφέρον και η Enterprice έψαξε
να με βρει και με προσέλαβε ως υπάλληλό της.
Και έτσι, έγινα
δημοσιογράφος, άλλος ένας κρίκος. Αργότερα, η Περίσταση και η εφημερίδα Union του Σακραμέντο με έστειλαν στα νησιά Sandwich για 5-6 μήνες, για να γράψω σχετικά με τις φυτείες
ζαχαροκάλαμων. Το έκανα. Και πέταξα μέσα και κάμποσα επιπλέον στοιχεία που δεν
είχαν καμία σχέση με τη ζάχαρη. Αυτά τα επιπλέον στοιχεία ήταν όμως που με
βοήθησαν να φτάσω στον επόμενο κρίκο.
Με έκαναν διάσημο, με κάλεσαν να
δώσω διάλεξη στο Σαν Φραντσίσκο. Πράγμα που έκανα, και μάλιστα επικερδώς. Από
καιρό είχα την επιθυμία να ταξιδέψω και να δω τον κόσμο, και τώρα η Περίσταση μ
είχε ρίξει με τον αναπάντεχο και ευγενικό τρόπο στην προκυμαία και με είχε εφοδιάσει
και με τα κατάλληλα μέσα. ‘Έτσι, πήρα μέρος στην αποστολή του Quaker City. Όταν επέστρεψα στην Αμερική, η Περίσταση με
περίμενε στην προβλήτα, με τον τελευταίο κρίκο, τον πιο εμφανή, τον τελικό, τον
θριαμβευτικό κρίκο: μου ζητήθηκε να γράψω ένα βιβλίο, και το έκανα, και το ονόμασα
το «Ταξίδι των αθώων». Έτσι έγινα δεκτός, επιτέλους, στο λογοτεχνικό σινάφι.
Αυτό συνέβη πριν από 42 χρόνια, κι από τότε δεν έχω πάψει να είμαι μέλος αυτού
του σιναφιού. Αφήνοντας το επεισόδιο με το Ρουβίκωνα εκεί, στο παρελθόν όπου
ανήκει, μπορώ να πω με ειλικρίνεια ότι ο λόγος για τον οποίο ακολουθώ το
επάγγελμα του λογοτέχνη είναι επειδή στα 12 κόλλησα ιλαρά.
Αυτό που με ενδιαφέρει τώρα, όσον αφορά αυτές τις λεπτομέρειες, δεν είναι οι ίδιες οι λεπτομέρειες, αλλά το γεγονός ότι εγώ δεν είχα προβλέψει καμία από αυτές, δεν είχα σχεδιάσει καμία από αυτές, δεν ήμουν δημιουργός καμιάς από αυτές. Τις δημιούργησε και τις επέβαλε η Περίσταση σε συνδυασμό με την Ιδιοσυγκρασία μου. Πολλές φορές προσφέρθηκα να βοηθήσω, έχοντας μάλιστα τις καλύτερες προθέσεις, αλλά με απέρριπταν, ψυχρά, κατά κανόνα. Δεν μπορούσα ποτέ να σχεδιάσω κάτι και να καταφέρω να μου βγει όπως το σχεδίασα. Είχε διαφορετική κατάληξη, κάποια κατάληξη την οποία δεν είχα υπολογίσει.
Έτσι λοιπόν, δε θαυμάζω τον άνθρωπο, ως θαύμα της διανόησης, όσο τον θαύμαζα όταν ήμουν νέος, που τον μάθαινα από τα βιβλία και δεν τον γνώριζα προσωπικά. Όταν διάβαζα ότι ο τάδε στρατηγός έκανε μια λαμπρή πράξη, το πίστευα τότε. Αλλά στην πραγματικότητα δεν ήταν έτσι τα πράγματα. Την πράξη την έκανε η Περίσταση, με τη βοήθεια της Ιδιοσυγκρασίας του. Η Περίσταση θα αποτύγχανε με κάποιον άλλο Στρατηγό διαφορετική Ιδιοσυγκρασίας, μπορεί κι εκείνος να έβλεπε τη νίκη, αλλά να έχανε το πλεονέκτημα επειδή ήταν από τη φύση του πολύ αργός ή πολύ βιαστικός ή πολύ διστακτικός. Κάποτε ρώτησαν το Στρατηγό Γκραντ σχετικά με ένα θέμα το οποίο είχε αρκετά συζητηθεί από λαό και τις εφημερίδες: "Στρατηγέ, ποιος σχεδίασε την πορεία μέσα από την Τζόρτζια;". Απάντησε χωρίς να διστάσει καθόλου: "Ο εχθρός!". Πρόσθεσε ότι, συχνά ο εχθρός κάνει τα σχέδιά μας, αυτός αντί για εμάς. Εννοούσε ότι ο εχθρός, είτε από αμέλεια είτε λόγω καταστάσεων, αφήνει ένα άνοιγμα για εμάς, μέσα από το οποίο βλέπουμε τις πιθανότητες που έχουμε και τις εκμεταλλευόμαστε.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όλα τα σχέδια τα κάνουν ι περιστάσεις αντί για εμάς, με τη βοήθεια των ιδιοσυγκρασιών μας. Δε βλέπω να υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ ενός ρολογιού και ενός ανθρώπου, εκτός από το ότι ο άνθρωπος έχει συνείδηση ενώ το ρολόι δεν έχει, και ότι ο άνθρωπος προσπαθεί να σχεδιάσει κάποια πράγματα, ενώ το ρολόι όχι. Το ρολόι δεν κουρδίζεται και δεν συντονίζεται από μόνο του, αυτά τα πράγματα γίνονται από εξωτερικούς παράγοντες. Μη λαμβανομένων υπόψη των περιστάσεων και των επιρροών, κουρδίστε τον άνθρωπο και συντονίστε τον. Αν τον αφήσουμε μόνο του δεν πρόκειται να συντονιστεί και η ώρα που θα δείχνει ενδεχομένως να μην είναι η σωστή. Μερικοί σπουδαίοι άνθρωποι είναι εκπληκτικά ρολόγια, με χρυσή θήκη, ακριβείας κτλ, ενώ άλλοι άνθρωποι είναι απλώς συμπαθητικά, ταπεινά και λιτά ρολόγια μάρκας Γουώτερμπερυ. Εγώ είμαι ένα Γουώτερμπερυ. Ένα τέτοιου είδους Γουώτερμπερυ, όπως λένε μερικοί.

Ένα έθνος δεν είναι παρά ένα πολλαπλασιασμένο άτομο. Κάνει σχέδια και μετά έρχεται η Περίσταση και τα ανατρέπει ή τα διευρύνει. Μερικοί πατριώτες ρίχνουν το τσάι στη θάλασσα ( αναφορά στο περίφημο Boston Tea Party, αφορμή για την αμερικανική Επανάσταση). Άλλοι καταστρέφουν τη Βαστίλλη. Τα σχέδια σταματούν εκεί. Και τότε, έρχεται η Περίσταση, αρκετά αναπάντεχα, και μετατρέπει αυτές τις ταπεινές εξεγέρσεις σε Επαναστάσεις.
Και μετά έχεις τον κακομοίρη τον Κολόμβο. Κατέστρωσε ένα λεπτομερέστατο σχέδιο, για να ανακαλύψει ένα νέο δρόμο προς μια παλιά χώρα. Η Περίσταση αναθεώρησε το σχέδιό του και έτσι βρέθηκε να έχει ανακαλύψει μια νέα χώρα. Κι αυτός παίρνει όλη τη δόξα γι' αυτή την ανακάλυψη. Στην πραγματικότητα δεν είχε καμία σχέση μ' αυτήν.
Αναγκαστικά, το σκηνικό στο οποίο εκτυλίσσεται το πραγματικό σημείο καμπής στη ζωή μου ( και στη δική σας) είναι ο Κήπος της Εδέμ. Εκεί σφυρηλατήθηκε ο πρώτος κρίκος από την αλυσίδα που θα με οδηγούσε τελικά στο λογοτεχνικό σινάφι. Η Ιδιοσυγκρασία του Αδάμ ήταν η πρώτη εντολή που εισήγαγε ποτέ η Θεότητα σε κάποιο ανθρώπινο ον στον πλανήτη. Και ήταν η μόνη εντολή που ο Αδάμ δε θα μπορούσε ποτέ να παρακούσει. Έλεγε: " Να είσαι αδύναμος, ασταθής, ευκολόπιστος και να μην έχεις προσωπικότητα". Η επόμενη εντολή, να μην πειραχτεί το μήλο, δόθηκε για να την παρακούσει. Όχι ο ίδιος ο Αδάμ, αλλά η Ιδιοσυγκρασία του, την οποία δε δημιούργησε ο ίδιος και δεν είχε καμία εξουσία πάνω της. Γιατί η Ιδιοσυγκρασία είναι ο ίδιος ο άνθρωπος. Αυτό που έχει μασκαρευτεί με ρούχα και ονομάζεται Άνθρωπος δεν είναι παρά η σκιά Της, και τίποτε παραπάνω. Ο νόμος της Ιδιοσυγκρασίας της τίγρης λέει: " Εσύ θα σκοτώνεις". Ο νόμος της Ιδιοσυγκρασίας του προβάτου λέει: "Εσύ δε θα σκοτώνεις". Το να δίνεις μετά εντολές, ζητώντας από την τίγρη να αφήσει τον παχουλό ξένο κύριο στην ησυχία του, και από το πρόβατο να βάψει τα χέρια του με το αίμα του λιονταριού, είναι ανώφελο, γιατί αυτές οι εντολές δεν μπορούν να γίνουν σεβαστές. Θα οδηγούσαν σε παραβιάσεις του νόμου της Ιδιοσυγκρασίας, ο οποίος είναι ανώτερος και αρχαιότερος όλων των άλλων αρχών. Ο Αδάμ και η Εύα με έχουν απογοητεύσει. Όσον αφορά τις Ιδιοσυγκρασίες τους δηλαδή, όχι οι ίδιοι, τα κακόμοιρα, αβοήθητα, νεαρά πλάσματα, στα οποία δόθηκαν Ιδιοσυγκρασίες μαλακές σαν βούτυρο. Και στο βούτυρο αυτό δόθηκε εντολή να έρθει σε επαφή με τη φωτιά και να λιώσει. Αυτό που εύχομαι είναι μην υπήρχαν τότε ο Αδάμ και η Εύα, και στη θέση τους να είχαν βάλει το Μαρτίνο Λούθηρο και τη Ζαν Ντ' Αρκ, αυτό το έξοχο ζευγάρι, εφοδιασμένο με Ιδιοσυγκρασίες που δεν ήταν φτιαγμένες από βούτυρο, αλλά από αμίαντο. Όχι με θελκτικές υποσχέσεις, αλλά ούτε και με τη φωτιά της κόλασης δε θα τους είχε πείσει αυτούς ο Σατανάς να φάνε το μήλο.
Και τότε θα προέκυπταν κάτι αποτελέσματα! Ω, ναι! Το μήλο θα έμενε ανέγγιχτο μέχρι τις μέρες μας. Δε θα υπήρχε το ανθρώπινο γένος. Δε θα υπήρχατε εσείς, δε θα υπήρχα εγώ. Και το παμπάλαιο σχέδιο μύησής μου στο λογοτεχνικό σινάφι θα είχε αποτύχει.